ارتودنسی چیست؟
ارتودنسی (Orthodontics) یا ردیف کردن دندانها که ، به دو
روش اصلی متحرک و ثابت انجام میگیرد یکی از رشتههای تخصصی دندانپزشکی است. دستگاههای ثابت دستگاههایی هستند که در طول درمان نیازی به خارج نمودن آنها از دهان توسط بیمار وجود ندارد و اجزای اصلی تشکیلدهنده آنها براکت و سیم میباشد. براکتها همان اجزای کوچکی هستند که توسط چسب خاصی به دندان چسبانده میشوند. در بین مردم از اصطلاح سیمکشی یا سیمبستن دندان هم برای اشاره به این عمل استفاده میشود. دستگاههای متحرک انواعی هستند که بیمار میتواند در طول درمان آنها را از دهانش خارج کند، البته گاهی این خارج نمودن ممکن است بنا بر تجویز ارتودنتیست محدود به زمانهای کوتاهی مانند زمان غذاخوردن یا مسواکزدن باشد. این نوع دستگاهها در بین مردم به «پلاک» مشهورند.
بهترین زمان برای انجام ارتودنسی
در سنینی که دندانهای شیری در حال افتادن هستند و دندانهای دائمی شروع به رویش میکنند معمولاً توجه والدین به مرتب یا نامرتب بودن دندانها جلب میشود. معمولاً بهتر است اولین ویزیت جهت تشخیص زودرس مشکلات در سن ۸ سالگی انجام شود، زیرا بسته به نوع مشکلات دندانی و فکی، در مواردی نیاز به شروع زود هنگام درمانهای متحرک میباشد و در موارد دیگر میتوان درمان متحرک را تا سن ۱۰ سالگی به تعویق انداخت که تشخیص این نکته بر عهده متخصص ارتودنسی میباشد. معمولاً سن شروع درمان نوع ثابت حدوداً ۱۲-۱۴ سالگی است، که با استفاده از سیمهای ثابت و براکت مخصوص انجام میشود و دندانها به فرم ایدهآل در میآیند.
گاهی علاوه بر مشکلات نامرتبی دندانی، مشکلات فکی نیز وجود دارد که در این موارد جراح فک و صورت به کمک ارتودنتیست میآید و یک درمان مشترک به نام Ortho surgery (شامل ارتودنسی و جراحی فک) انجام میشود.
با توجه به پیشرفت علم دندانپزشکی در این رشته افراد تا سنین ۳۰ الی ۴۰ سالگی نیز میتوانند با درمان ارتودنسی به فرم دلخواه دندانهای خود برسند.
انواع
در یک دستهبندی کلی می توان ارتودنسی را در ۶ نوع مختلف دسته بندی کرد:
- متحرک
- با استفاده از براکتهای فلزی
- با براکتهای همرنگ دندان
- براکتهای فلزی یا سرامیکی بدون الاستیک
- از پشت دندان یا سیستم لینگوال
- شفاف یا Invisalign
البته نوع دیگری به نام ارتودنسی سریع نیز وجود دارد که در درمانهای رایج استفاده نمیشود و به همین خاطر در این دستهبندی گنجانده نمیشود.