turned_in بروز آفت دهان به خاطر آلودگی وسایل دندان‌پزشک

خیلی از بیماران مراجعین و بعد از مراجعه به دندان‌پزشک و کار دندان‌پزشکی دهانشان آفت زده است. بروز آفت دهان بعد از درمان‌های دندان‌پزشکی هیچ ربطی به آلوده بودن یا نبودن وسایل استفاده شده در دهان شما ندارد و برای بروز آن علل متفاوتی وجود دارد.

آفت دهان چیست؟

آفت (canker sores) زخم‌های کوچک از ۱-۲ میلی متر الی ۱ سانتی متر هستند به رنگ زرد یا سفید که حاشیه‌ای قرمز دارند. آفت‌ها به سه دسته کلی مینور، ماژور و فرم هرپتیک تقسیم بندی می‌شوند.
شیوع آفت در بین جمعیت خیلی بالاست به طوری که گفته می‌شود ۱۵-۲۰ درصد مردم در سرتاسر دنیا به شایع‌ترین نوع آفت (یعنی آفت مینور) مبتلا می‌شوند.
علت واحد و مشخصی برای آفت دهانی تا به حال مشخص نشده است. در افراد مختلف علت‌های متفاوتی می‌تواند زخم‌هایی از نوع آفت را ایجاد شود. ژنتیک، تغذیه، واکنش‌های غیرطبیعی دستگاه ایمنی به طور کلی زمینه‌های بروز آفت را فراهم می‌کنند. آلرژی به مواد غذایی و برخی دارو‌ها می‌تواند علت برخی از آفت‌های دهانی باشد. در بیمارانی که شیمی درمانی می‌شوند بعد از دوره‌های درمان گاهی آفت‌های شدید دهانی مشاهده می‌شود. در افراد سیگاری بعد از ترک سیگار گاهی آفت‌های دهانی مشاهده می‌شود!
استرس‌ها، تغییرات هورمونی (مانند دوران بارداری یا دوره‌های ماهیانه) می‌توانند بروز آفت را تشدید کنند. مواد غذایی مختلف مانند بادمجان، موز، کیوی، گردو، توت فرنگی، ادویه جات و… می‌توانند محرک بروز آفت باشند. گاز گرفتن قسمتی از گونه و زبان و یا آسیب برنده یا کوفتگی زبان یا ناحیه‌ای دهان هم می‌تواند به صورت زخم‌های آفتی خود را نشان دهد. به علاوه تعدادی از مراجعین دندان‌پزشکی بعد از کار دندان‌پزشکیشان آفت می‌زنند.

آفت بعد از مراجعه دندان‌پزشکی

آفت زدن پس از مراجعه به دندان‌پزشک می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد. تحریک و کشش بافتی با وسایل دندان‌پزشکی و تروماتیزه شدن نواحی دهان تا حساسیت به موادی که داخل دهان استفاده شده است را می‌توان از علل این آفت‌ها متصور شد. به علاوه استرس خود عامل تشدید آفت است و بیماران پر استرس که از درمان‌های دندان‌پزشکی وحشت دارند، حتی قبل از مراجعه به دندان‌پزشکی چه بسا به دلیل استرس می‌توانند دچار آفت بشوند.
نکته مهم این است که در نظر داشته باشیم که، زخم‌های دهانی که بعد از مراجعه به دندان‌پزشکی به صورت آفت ممکن است در بعضی از مراجعین ظاهر شوند، عفونت، قارچ و امثالهم نیستند. نقش ویروس‌ها هم در بروز آفت نشان داده نشده است. بروز آفت ربطی هم به استریل بودن یا نبودن وسایل دندان‌پزشکی یا خود درمان دندان‌پزشکی ندارد. اگر این عارضه واقعا آفت باشد ظرف دوهفته معمولا برطرف می‌شود (هر چند در کسانی که زیاد آفت می‌زنند ممکن است در ناحیه دیگری از دهان ظاهر شوند)
در صورتی که هر زخم دهانی در مدت دوهفته برطرف نشود باید به دندان‌پزشک مراجعه کنید و مشکل را با او درمیان بگذارید. آفت‌ها می‌توانند در برخی بیماری‌های عمومی بدن هم ظاهر شوند و از علایم آن بیماری باشند. در بروز آفت‌های مکرر دهانی به همراه زخم‌های ناحیه تناسلی و یا هرگونه علایم درگیری چشمی مراجعه سریع خیلی مهم است. اما به طور کلی آفت‌های عادی، که در تعداد زیادی از افراد جامعه دیده می‌شوند، گذرا بوده و ذاتا خطری برای افراد ندارند.

درمان آفت؟

اول از همه باید گفت که امروزه بیشتر علت متصوره برای ایجاد آفت دهان را ناشی از عملکرد دستگاه ایمنی می‌دانند. لذا برای آفت درمان مشخص و قطعی تا به حال بیان نشده است. محلول‌های تجاری برای درمان آفت در بازار وجود دارند که البته بیشتر نقش تسکینی و کاهش درد یا حداکثرکاهش دوره آفت را دارند. دندان‌پزشکان به طور سنتی شربت آلومینیوم‌ام جی را به صورت دهانشویه برای ماسکه کردن زخم‌ها (گاهی در ترکیب با یک کورتون و شربت دیفن هیدرامین) پیشنهاد می‌کنند. کورتون‌ها مانند پمادهای تریامسینولون که در اسم‌های تجاری مختلف برای درمان آفت به بازار عرضه شده‌اند نشان داده شده است که تا اندازه‌ای مخصوصا در شروع آفت، در کاهش درد و دوره آفت موثرند.
علیرغم همه درمان‌ها، آفت‌ها معمولن با پایان دوره‌شان خود به خود برطرف می‌شوند حتی اگر درمان نشوند.