turned_in بیماری پریودنتیت و عوامل آن چیست و چگونه می توان از آن پیشگیری کرد؟

اگر به شما گفته شده است بیماری پریودنتال (لثه) دارید، تنها نیستید. در حال حاضر بزرگسالان زیادی در آمریکا نیز برخی از اشکال این بیماری (حتی نوع حاد آن پریودنتیت) را دارند. بیماری های پریودنتال از التهاب ساده لثه گرفته تا بیماری های حاد – که به بافت نرم و استخوانی ای که از دندان ها حمایت میکنند آسیب می زنند – را شامل می شوند، که در بدترین حالت باعث از بین رفتن دندانها خواهند شد.
اینکه بیماری لثه شما متوقف شود، روندش آهسته تر شود، یا اینکه بدتر شود، به مقدار زیادی بستگی به این دارد که از این لحظه به بعد چگونه روزانه از دندان ها و لثه خود مراقبت کنید.

عوامل بیماری لثه چیست؟

دهان ما پر از باکتری است. این باکتری ها، همراه با مخاط و سایر ذرات، دائما یک پلاک چسبنده و بی رنگ روی دندان ها ایجاد می کنند. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن کمک می کند تا از شر پلاک ها خلاص شویم. پلاک هایی که از بین نروند مقاوم تر شده و “تارتار” تشکیل میدهند که بوسیله مسواک زدن تمیز نمیشوند و از بین نمیروند. فقط تمیزکردن حرفه ای (جرم گیری) توسط دندانپزشک یا متخصص بهداشت دهان و دندان می تواند تارتار را حذف کند.

التهاب لثه (ژنژیویت)(Gingivities)

هرچه بیشتر پلاکها و تارتارها روی دندانها باقی بمانند، مضرتر میشوند. باکتریها باعث التهاب لثه میشوند که به آن “ژنژیویت” میگویند. در ژنژیویت، لثه قرمز و متورم شده و به راحتی خونریزی میکند. التهاب لثه نوع خفیفی از بیماری لثه است که معمولا با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه، و تمیزکردن دندانها توسط دندانپزشک یا متخصص بهداشت دهان و دندان به صورت منظم، برطرف میشود. این نوع از بیماری لثه باعث از دست رفتن هیچگونه استخوان و بافت نگهدارنده دندان نمیشود.

پریودنتیت (Periodentitis)

هنگامی که ژنژیویت درمان نشود، میتواند پیشرفته شده و به “پریودنتیت” (که به معنی التهاب اطراف دندان است) منجر شود. در پریودنتیت، لثه ها از دندانها جدا می شوند و فاصله ای بین آنها ایجاد میشود (به آنها پاکت (pockets) میگویند) که آلوده می شوند. سیستم ایمنی بدن برای مقابله با باکتری ها مانند پلاک ها گسترش مییابد و زیر خط لثه رشد میکند. تقابل بین سموم باکتری ها و پاسخ طبیعی بدن به عفونت، شروع به شکستن و تجزیه کردن استخوان و بافت همبندی که دندان را در جای خود قرار می دهد می کنند. اگر بیماری درمان نشود، به تدریج استخوان ها، لثه ها، و بافت هایی که دندانها را پشتیبانی میکنند نابود می شوند. این روند منجر به لق شدن دندان ها میشود که در نهایت باید کشیده شوند. پس از کشیدن دندان و درمان بیماری برای جایگزینی دندان از دست رفته می توان از ایمپلنت استفاده نمود.

عوامل خطر زا (Risk Factors) که باعث پریودنتیت می شوند :

• استعمال دخانیات
• تغییرات هورمونی در بانوان
• دیابت
• سایر بیماریها و درمانهای مرتبط
• داروها
• حساسیت ژنتیکی

چه کسی به بیماری لثه مبتلا میشود؟

بدن افراد معمولا علائم بیماری لثه را تا ۳۰ یا ۴۰ سالگی نشان نمیدهد. احتمال مبتلا شدن آقایان به بیماری لثه نسبت به خانمها بیشتر است. اگرچه نوجوانان به ندرت دچار پریودنتیت میشوند، اما آنها میتوانند به ژنژیویت مبتلا شوند که شکل خفیف تری از بیماری لثه است. معمولا بیماری لثه هنگامی پیشرفته تر و حادتر میشود که به پلاک ها اجازه داده شود زیر خط لثه تکثییر شوند.

چگونه بفهمم بیماری لثه دارم یا خیر؟

علائم بیماری لثه شامل موارد زیر است:

• بوی بد دهان که از بین نمیرود.
• لثه قرمز یا متورم
• لثه حساس یا خونریزی لثه
• درد در هنگام جویدن
• لق شدن دندانها
• دندانهای حساس
• عقب رفتن لثه ها یا بلندتر به نظر رسیدن دندانها

هرکدام از این علائم ممکن است نشانهای از یک مشکل جدی باشد که باید توسط دندانپزشک معاینه شود.

بیماری لثه چگونه درمان میشود؟

هدف اصلی درمان، کنترل عفونت است. تعداد و نوع درمانها با توجه به میزان پیشرفت بیماری متفاوت خواهد بود. تمام روشهای درمانی نیازمند این است که بیمار مراقبت روزانه خوبی از دهان و دندانش در خانه داشته باشد. پزشک همچنین ممکن است رفتارهای خاصی نظیر ترک سیگار را به عنوان راهی برای بهبود نتیجه درمان پیشنهاد کند.

تمیزکردن عمقی (جرمگیری) (Scaling & Root Planing)

دندانپزشک، پریودنتیست یا متخصص بهداشت دهان و دندان، پلاک ها را با روش تمیزکردن عمقی که به آن Scaling & Root Planing می گویند، از بین میبرد. Scaling به معنی تراشیدن و زدودن تارتارها از بالا و پایین خط لثه است. Root Planing لکه های زمخت روی سطح دندان که ناشی از انباشته شدن جرم هستند را از بین میبرد و زدودن باکتری هایی که به بیماری کمک می کنند را راحت تر میکند. در برخی موارد از لیزر برای از بین بردن پلاک ها و تارتارها استفاده میشود.

دارو

داروها ممکن است همراه با روش درمانی Scaling & Root Planing استفاده شوند، اما داروها همیشه نمی توانند جای جراحی را بگیرند. بسته به اینکه تا چه حد بیماری پیشرفت کرده است، دندانپزشک یا پریودنتیست ممکن است همچنان درمان جراحی را پیشنهاد کنند.

جراحی

جراحی فلپ. اگر التهاب لثه و روند پاکتها بعد از پاکسازی عمقی (جرمگیری) و مصرف داروها ادامه پیدا کند جراحی ممکن است لازم باشد. دندانپزشک یا پریودنتیست عمل فلپ را برای زدودن تارتارها از پاکت های عمقی (جایی که فاصله عمیقی بین لثه و دندان افتاده است) یا کاهش پاکت های پریودنتالی که باعث آسان شدن کار دندانپزشک برای تمیزکردن آن محدوده میشود انجام میدهد. این جراحی رایج شامل بلند کردن لثه ها و از بین بردن تارتارها می شود.

چگونه می توانم دندان ها و لثه هایم را سالم نگه دارم؟

• دوبار در روز مسواک بزنید (با خمیردندان حاوی فلوراید)
• به طور منظم برای حذف پلاکها دندان ها را نخ دندان بکشید.
• به طور منظم برای معاینه و جرمگیری تخصصی به دندانپزشک مراجعه کنید.
• لطفا سیگار نکشید.

منبع: NIDCR